Mindful vrijen: seks hoeft niet leuk te zijn. Een filosofisch onderzoek naar het verlangen
Auteur(s): Jan den Boer
Dit artikel is gebaseerd op meer dan 20 jaar onderzoek naar het seksuele verlangen: in de westerse en oosterse filosofie, in de seksuologie en in mijn praktijk als trainer en therapeut. Ik onderzoek de betekenis van het seksuele verlangen niet alleen in de wetenschappelijke literatuur, maar ook in populaire literatuur en door middel van interviews met deskundigen.
Een belangrijk model voor het seksuele verlangen is het vierfasenmodel van Masters en Johnson. Een invloedrijke aanpassing van dit model is van Schnarch (2009), het quantummodel. Een belangrijk aspect van dit model is dat naast lichamelijke sensaties ook gevoelens en gedachten belangrijk zijn voor het opwekken van het seksuele verlangen. In dit artikel onderzoek ik het denken over het seksuele verlangen, een filosofisch onderzoek. Ik geef een korte samenvatting van 2500 jaar denken over seksueel verlangen in filosofie, literatuur en populaire cultuur. Vervolgens schets ik nieuwe ontwikkelingen in het denken over onze hersenen, over het verlangen en over het orgasme. De driedeling in onze hersenen zoals beschreven door Damasio (2004, 2010) maakt het mogelijk een onderscheid te maken tussen ratio, emotie en gevoel. Begeerte kan dan gezien worden als een emotie (uitreiken en terughouden), verlangen als een rustig en stabiel gevoel. Begeerte wil bevredigd worden volgens de seksuele responscyclus van opwinding, orgasme en ontspanning. In het verlangen kun je mindful aanwezig zijn. Als je vervolgens afziet van een traditioneel orgasme met spiercontracties, is het mogelijk een langdurig zogenaamd dalorgasme te ervaren. Als het denken over seksualiteit verrijkt wordt met deze nieuwe visies op verlangen en orgasme, en deze toegepast worden in de seksuele hulpverlening, zou dit het seksuele leven van veel mensen kunnen verrijken. Het zou ook van invloed kunnen zijn op de mogelijke toepassing van de nieuwe lustpil voor vrouwen.